Goed beslagen ten ijs

Het is van groot belang dat promovendi die onderwijs gaan geven goed beslagen ten ijs komen – zowel voor een positieve ervaring aan de kant van de nieuwbakken docent als voor de kwaliteit van het onderwijs bij de opleidingen. De in-huis didactische cursussen die senior docenten vrijwillig aan promovendi geven voorafgaand aan het eerste optreden van de promovendi als docent, waren bij het Instituut voor Geschiedenis al jaren een groot succes.

Toch was er ruimte voor verbetering. De cursus duurt zo’n 12 uur, verdeeld over twee dagen. Standaard elementen van de cursus zijn het geven van een eigen mini-proefcollege en hierop feedback ontvangen van de groep; en vanzelfsprekend tentamineren en becijferen. Dit zijn heel belangrijke onderwerpen en krijgen daarom ook de aandacht die ze verdienen. Hieraan wordt een flink deel van de beschikbare uren besteed. Er was duidelijk behoefte aan meer tijd om ervaringen uit te wisselen en vragen te stellen. Eén groot obstakel was: tijd. Promovendi én cursusgevers hebben een drukke agenda waardoor het aantal uren dat aan de cursus besteed kan worden, beperkt is.

Blended learning

Zo blijven waardevolle onderwerpen liggen. Die krijgen nu ook de ruimte: de beschikbare uren worden beter besteed door meer aan (online) voorbereiding te doen. De on campus dagen worden door middel van dit LTA-project geïntensiveerd door gebruik van blended learning. Denk hierbij aan filmpjes met herkenbare situaties uit de collegezaal en interviews met collega’s over hun ervaringen rondom bepaalde thema’s. Zo zorgt blended learning voor effectiever gebruik van de bijeenkomsten en een uitbreiding van de onderwerpen die aan bod kunnen komen.

Online elementen

Korte filmpjes over herkenbare situaties: scenario’s

Een groepje van mijn BA scriptiestudenten was zo aardig om hun middag op te offeren om samen met mij en een cameraman de volgende korte filmpjes op te nemen van scenario’s die in een werkgroep situatie aan bod zouden kunnen komen. Vaak is het scenario enigszins gechargeerd maar het gaat erom discussie over de thema’s aan te wakkeren. De duur is in alle gevallen tussen de 15 en 60 seconden, zeer kort dus: hierna stopt het beeld en denken promovendi thuis alvast na hoe zij zo’n situatie zouden aanpakken. On campus bespreken we dan de scenario’s die de promovendi het meest interessant vonden.

• Een student pakt eten uit de tas tijdens college.
• Een student stelt een vraag die je niet begrijpt of niet kunt beantwoorden.
• Een student komt te laat binnen en gaat luidruchtig zitten terwijl je bezig bent met je uitleg
• Je stelt een vraag en de hele groep is non-responsief.
• Je geeft een student een onvoldoende en diegene komt na college op een vervelende manier naar je toe.
• Je hebt studenten gevraagd iets voor te bereiden maar niemand heeft het voorbereid.
• Je groep studenten sluit één student uit.
• Een student kijkt telkens op de telefoon.
• Een student blijft achter na college en komt dan net iets teveel in je personal space.
• Een student geeft je telkens ongelijk en blijft in discussie gaan.
• Studenten hebben allemaal een laptop voor zich en maken geen contact met jou of elkaar.
• Studenten komen binnen en kletsen met elkaar/zitten te keten, je krijgt ze niet stil.
• De hele groep heeft het tentamen onvoldoende gemaakt en komt als groep verhaal halen.

Interviews met collega’s.

Ik interviewde ongeveer 20 collega’s over een reeks van thema’s. Hierna zijn thematische filmpjes gemonteerd waar de uitspraken van collega’s over één onderwerp op een aansprekende manier een verhaal vertellen. Het gaat hier overigens om interviews met zowel senior als junior collega’s – iedere ervaring is even belangrijk en waardevol. Het resultaat is X filmpjes van tussen de 5 en 15 minuten over onderwerpen zoals autoriteit; wat te doen als studenten je college verstoren door bijvoorbeeld laat binnenkomen; hoe geef je goede feedback; hoe becijfer je fair; hoe was jouw eerste keer college geven?; wat zijn je mooiste ervaringen als docent?; Welke werkvormen kies jij?; en hoe functioneer je als docent buiten de collegezaal – bijvoorbeeld: drink je koffie met studenten in de pauze of juist niet? Ook is er een extra filmpje voor internationale collega’s waarin huidige docenten die niet uit Nederland komen over hun eigen ervaringen vertellen. Overigens zijn alle interviews Engelstalig.

Interviews met stuco’s

Deze drie interviews met studieadviseurs geven een mooi beeld van de vragen rondom studentondersteuning. Waarvoor kan je studenten doorsturen? En wat handel je zelf af? Hoe zit de institutionele support voor studenten in elkaar?

Teaching vlog

Het laatste onderdeel van de online elementen is een vlog waarbij de promovendi meekijken ‘in mijn keuken’. Twaalf filmpjes van rond de 10 minuten waarin ik voor en na het college vertel over hoe het gaat, wat er gebeurde, en hoe ik terugkijk op de sessies. Dit was voor mij wellicht het meest spannende onderdeel omdat ik ook duidelijk maakte wat ik zelf graag zou willen verbeteren of anders had willen doen. Juist hierdoor biedt het vlog promovendi een inzicht in de praktijk.

Ervaringen

De cursus voor promovendi heeft nu een veel grotere gelaagdheid dan eerder en promovendi waarderen dit ten zeerste. Ze hebben meer dan eerder het gevoel dat ze klaar zijn voor de praktijk van ‘het echte werk’ – en daar ging het om.

© Kim Beerden and Leiden Teachers Blog, 2022. Unauthorised use and/or duplication of this material without express and written permission from this site’s author and/or owner is strictly prohibited. Excerpts and links may be used, provided that full and clear credit is given to Kim Beerden and Leiden Teachers Blog with appropriate and specific direction to the original content.